Historie van de streek

De Middeleeuwen tot 1200. Het gebied ten zuiden van de lijn Axel-Hulst bestaat uit Woeste Gronden. We vinden er dus: heidevelden, moerassen, zandverstuivingen en vooral laagveen, de zogenaamde moergronden. Op enkele hogere plaatsen vestigen zich mensen, zoals op het Zand en te Houcke (de latere Hazelarenhoek). De kernen Zuiddorpe (ten zuiden van Axel), Westdorpe (ten westen van Axel), Moerbeke en Stekene bestaan al omstreeks 1200.

1230 Een groep vrome vrouwen stichten een leefgemeenschap in de Beoostenblijdepolder. De oorspronkelijke naam is: Maria-abdij "Domus Gaudii".

1236 De vrouwen treden toe tot de Cisterciënzerorde (Sint Benedictus). . Dit klooster wordt ook "Ter hagen" genoemd. Jarenlang heeft het zijn stempel gedrukt op de ontwikkeling van dit Vlaamse gebied. Op het erf van het klooster worden ook een molen, een brouwerij en veestallen gebouwd.

1473 Abdis Anastasia van Ghistel laat haar woeste gronden in brand steken. De veenbrand strekt zich uit tot aan Stekene.

1550 Godsdiensttwisten in Axel, Hulst en omgeving

1566 Beeldenstorm in de Nederlanden. Ook deze streek ontkomt niet aan de plundering van katholieke kerken door de protestanten. Het begint op 10 augustus in Steenvoorde en breidt zich langzaam uit naar het noorden. Op 25 augustus 1566 zijn Axel en Zuiddorpe aan de beurt en een dag later wordt het interieur van de basiliek van Hulst vernield.

1568-1648 Tachtigjarige oorlog. In dit gebied ontstaat een van de frontlinies tussen de Noordelijke Nederlanden en Spanje. We krijgen een wisselende bezetting, met als gevolg steeds opnieuw katholieke of protestantse vluchtelingen.

1573 In februari wordt Terneuzen geplunderd door de 'Geuzen' en in april van datzelfde jaar aangevallen door de Spanjaarden.

1583 Terneuzen komt bij de "Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden".

1583 Verraad van Servaes van Steeland. De hertog van Parma wordt weer de baas over de Vier Ambachten en het Land van Waes.

1584 Op 23 april ontvangt Terneuzen (Neusen) o.a. marktrechten van Willem van Oranje, Voor die tijd hoorde Neusen bij Axel, maar dat is in handen van de Spanjaarden.

1586 Prins Maurits neemt Axel in. Hij steekt de dijken door ter bescherming. Hierdoor lopen de laaggelegen polders onder en ontstaat er een breed water ten noorden van Koewacht en Zuiddorpe. Axel, Terneuzen en Biervliet komen op een eiland te liggen.

1591 Prins Maurits neemt Hulst in.

1596 De Hertog van Parma (Alexander Farnese), zoon van Margaretha van Parma, herovert Hulst. Het blijft tot 1645 in handen van de Spaanse Habsburgers. De Spanjaarden beginnen met de aanleg van forten om hun Noordgrens te beschermen. Ook komen er versterkingen tegen de aanvallen via het water langs de vaart van Axel naar Gent. Koewacht, Zuiddorpe en Overslag liggen op Spaans grondgebied en vormen de zogenaamde "Overlanden".

1609-1621 Twaalfjarig bestand.

1645 Frederik Hendrik ("De Stedendwinger") neemt Hulst in.

1612-1790 Herdijking van alle polders in dit gebied. Pas in 1790 wordt als laatste de Beoosten- en Bewestenblijpolder herdijkt. Dit betekent dat tot het eind van de 18e eeuw er geen vaste oeververbinding heeft bestaan tussen Axel en de Overlanden. De verbinding wordt onderhouden met behulp van hengsten en hoogaarsen naar Moerspui, St. Andries, St. Jacob en Zwartenhoek.

1794 Franse bezetting van Oostelijk Zeeuws Vlaanderen. Staats Vlaanderen wordt ingedeeld bij het departement van de Schelde. Dit bevat onder meer de cantons Hulst, Axel, IJzendijke, Oostburg en Sluis.

1815 De Nederlanden weer zelfstandig.

1817 Op 31 juli wordt door de Hooge Raad van Axel aan Koewacht het wapen verleend. Op het wapen is een koe te zien die op een terras tussen drie bomen staat.

1824 tot 1827 Het kanaal van Gent naar Terneuzen wordt gegraven.

1843 België wordt onafhankelijk. Zeeuws Vlaanderen, het gebied ten zuiden van de Schelde, blijft bij Nederland. De definitieve grens loopt vanaf dat moment dwars door Koewacht.

1914-1918 Eerste Wereldoorlog. De grenzen worden gesloten. Dit heeft grote gevolgen voor de bewoners van Koewacht omdat ze zijn aangewezen op voorzieningen (b.v. huisarts, kerkgang) in de Belgische gemeenten Stekene en Moerbeke.

1940-1945 Tweede wereldoorlog. De bezetting duurt 5 lange jaren. De grootste ramp is het neerstorten van een V2 midden in het dorp. Hij is eigenlijk bedoeld voor Antwerpen, maar het gebeurt wel meer dat deze raket uit koers raakt. De grens in oorlogstijd heeft toch ook z'n voordelen. Veel inwoners van Koewacht houden zich bezig met smokkelen. Levensgevaarlijk, maar het levert geld en dus eten en drinken op.

1945-heden Koewacht ontwikkelt zich tot een rustig forenzendorp. De grenspalen staan er nog. Op dezelfde plaats als ze in 1843 zijn neergezet. Soms veranderen ze van kleur. De huidige bewoners hebben daar geen last van.

Hoogaars

Hengst

Op de plaats van  klooster Ter hagen

Frederik Hendrik

Alexander Farnese

Maurits

Veenbrand

Grenswachten 1e wereldoorlog

Kaart uit 1651

Beeldenstorm 1566

Een stukje geschiedenis

Koewacht is nog niet oud. Amper 400 jaar geleden, om precies te zijn in 1590, komt voor het eerst de naam "De Koewagt" voor als synoniem voor fort Masereels in een geschrift van de Spaanse geschiedschrijver da Castro. De oudste kaart die we hebben kunnen vinden waar Koewacht op voorkomt is uit 1651. De kaart is in kleur, gelijmd op linnen en afkomstig uit de St. Pietersabdij te Gent. Het is een figuratieve kaart, gemaakt door van Landeghem en opgedragen aan de baljuw en schepenen.

In een verhandeling over de Verenigde Nederlanden uit 1751 staat te lezen: "Koewagt is een Gehugt van niet meer dan 25 Huizen, waar van de Ingezetenen ook genoegzaam allen Roomschgezind zijn". Het dorp zelf kent geen schokkend verleden. Wel interessant is de geschiedenis van Oost Zeeuws Vlaanderen, de streek waar Koewacht toe behoort. De moeite waard om dit op een rijtje te zetten: